SCP: Wat gemeenten kunnen doen om hulpbehoevende inwoners beter te bereiken

Gemeenten en dienstverleners slagen er niet in mensen die zichzelf onvoldoende weten te redden, tijdig en volledig te voorzien van passende ondersteuning voor een menswaardig bestaan. Dit geldt onder andere voor groepen mantelzorgers.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderzocht waarom dat niet lukt en wat gemeenten kunnen doen om mensen beter te bereiken, het SCP presenteert vandaag het rapport Zien, luisteren en helpen.

Hoe komt het dat gemeenten inwoners niet bereiken?

Voor het niet bereiken van inwoners worden de volgende oorzaken genoemd:

Onzichtbaarheid van de inwoners die ondersteuning kunnen gebruiken
Onbeschikbaarheid van de passende ondersteuning
Tijd en timing; te laat of nooit
Passend hulpaanbod
Onvolledigheid van de ondersteuning omdat op meerdere leefgebieden hulp nodig is

Laat aanbodgericht denken los

Inwoners die geen gebruik maken van hulp of ondersteuning worden gezien als niet-gebruikers in plaats van niet-bereikt.

Denken vanuit bereik stimuleert gemeenten actiever op zoek te gaan naar mensen die niet zelf de weg naar ondersteuning zoeken of kennen. Het is het loslaten van aanbodgericht denken en meer aansluiting zoeken op behoeften van mensen om hen beter volledig en passend te ondersteunen.

Behoefte aan een landelijk beleidskader

Waar je woont bepaalt nu of en hoe de gemeente je bereikt met ondersteuning. De vraag is in hoeverre gemeenten mogen verschillen in bereik. Het SCP vindt een goed onderbouwd landelijk beleidskader wenselijk, waarin de reikwijdte en minimumniveau aan ondersteuning wordt vastgesteld en een heldere afbakening van taken en verantwoordelijkheden.

Wat kunnen gemeenten doen?

Het SCP geeft de volgende handelingsrichtingen aan gemeenten:

Denk vanuit bereik en ga naar mensen toe
Baken af hoever je kan, wil en moet gaan met out-reachend werken
Zorg voor een breed gedragen lokale visie op bereik in dienstverlening
Structurele investering is nodig in samenwerking tussen organisaties
Differentieer in manieren om mensen te bereiken.
Faciliteer hulpverleners goed

Postcodeloterij

MantelzorgNL is verheugd dat het SCP pleit voor een landelijk beleidskader. Nu ben je als mantelzorger afhankelijk van hoeveel werk de gemeente maakt van mantelzorgondersteuning en zijn de verschillen tussen de gemeenten groot. In die zin lijkt het op een postcodeloterij; woon je in een gemeente die veel doet voor mantelzorgers, dan heb je geluk.