Waardering mantelzorgers onder druk

De jaarlijkse waardering van mantelzorgers in de vorm van een geldbedrag of cadeaubon daalt. Ook is duidelijk dat inmiddels in 10% van de gemeenten mantelzorgers geen individuele mantelzorgwaardering meer ontvangen. Zonder inzet van de nieuw gekozen gemeenteraadsleden verwacht MantelzorgNL dat de jaarlijkse waardering voor mantelzorgers over 10 jaar niet meer zal bestaan. Paradoxaal genoeg in een tijd dat er juist steeds meer op mantelzorgers wordt geleund. MantelzorgNL roept nieuwe gemeenteraadsleden op om zich in te zetten voor mantelzorgers.

MantelzorgNL onderzocht hoe gemeenten in 2021 zijn omgegaan met hun wettelijke taak om mantelzorgers te waarderen. Door dit onderzoek langs eenzelfde onderzoek uit 2019 te houden, werden de verschillen zichtbaar en zijn deze per gemeente in kaart gebracht.

Dalende trend ingezet

Uit onlangs verschenen onderzoek blijkt dat verreweg de meeste mantelzorgers een voorkeur hebben voor een geldbedrag. Voordat het waarderen van mantelzorgers in 2015 werd overgeheveld naar gemeenten kregen mantelzorgers €200,- per jaar. In 2021 waardeert nog een derde van de gemeenten mantelzorgers met een geldbedrag. Dat bedrag is inmiddels gereduceerd naar een gemiddelde waarde van 114 euro.

De helft van de gemeenten waardeert op dit moment mantelzorgers met een waardebon of cadeaupas. De gemiddelde waarde daarvan is nog maar €61,-. MantelzorgNL constateert dat een overstap van een geldbedrag naar een bon vaak hand in hand gaat met een bezuiniging (gemiddelde daling van €60,-). De paar gemeenten die de waardering juist hebben verhoogd met gemiddeld €20,-, staan hiermee in schril contrast. In 7% van de gemeenten wordt een attentie uitgereikt zoals een bloemetje of pakket met lokale producten. De gemiddelde waarde daarvan is €20,-

Gewaardeerd voelen

Uit het onderzoek wordt ook duidelijk hoe complex het waarderen van mantelzorgers anno 2021 is ingericht. Soms dient het meerdere doelen, zoals bonnen die alleen te besteden zijn bij de lokale middenstand. Soms is het bedrag vooraf niet duidelijk, omdat de hoogte afhankelijk is van het aantal mantelzorgers dat zich aanmeldt. Kort gezegd is de waardering voor jouw inzet dan afhankelijk van het aantal mantelzorgers in jouw gemeente dat ondanks alle criteria en voorwaarden in aanmerking komt voor de waardering.

Liesbeth Hoogendijk, directeur MantelzorgNL:

‘Je kunt je afvragen of een mantelzorger zich daarmee ook echt gewaardeerd voelt. Met technische beheersmaatregelen en de stapsgewijze vermindering van de hoogte van de waardering geef je de mantelzorgers geen warm gevoel of oprechte waardering. Het zou goed zijn als de oprechte waardering voorop staat en de beschikbare budgetten hiervoor volledig en door gemeenten eenduidig gebruikt worden.’

Oproep nieuwe gemeenteraadsleden

Uit onderzoek onder het Nationaal Mantelzorgpanel rondom de gemeenteraadsverkiezingen blijkt dat een kwart van de mantelzorgers op dit moment niets meer verwacht van de lokale politiek op het thema mantelzorg. Een ontwikkeling die MantelzorgNL zorgen baart.

Hoogendijk:

‘Gezien worden als mantelzorger en serieus worden genomen in de totale zorg rondom de zorgvrager is van cruciaal belang. Kijkend naar de vergrijzing en de oplopende tekorten in de zorg kunnen gemeenten hier hun ogen niet voor blijven sluiten’.

MantelzorgNL roept daarom deze week de nieuw gekozen gemeenteraadsleden op om binnen de beleidsvrijheid die gemeenten hebben, specifiek de individuele waardering veilig te stellen én zich de komende vier jaar hard te maken voor een goede ondersteuning van mantelzorgers. Anders lopen we het risico dat over 10 jaar de inzet van mantelzorgers niet meer wordt gewaardeerd.